Zubar ili stomatolog ?
Iako se oba izraza koriste, možda ne baš u istom kontekstu, da li zaista znamo zašto se zubar još zove stomatolog? Naziv stomatolog je možda više u upotrebi kada se radi o formalnim krugovima, međutim, zašto je to slučaj? U ovom uratku ćemo probati odgovoriti na to pitanje.
Zubar?
Zanat je star skoro koliko i ljudi, sasvim sigurno je star koliko i civilizacija. Od kada smo počeli brinuti o zdravlju nas samih i zajednice u kojoj se nalazimo. Stoga je potreba za profesionalnom pomoći vrlo brzo postala izažena. Tako smo postepeno kroz vekove dobijali sve stručnije zubare i nove nazive za osobe koje to rade.
Prvi od ovih naziva jeste bio zubar, razlog za ovo jeste što je u početku postojala samo zubarska srednja škola koju su pohađali đaci i učili osnove stomatologije. Kako bi se upisao na zubarstvo bilo je potrebno imati osnovnu školu ili dva razreda gimnazije, u zavisnosti gde ste živeli u datom periodu.
Osnivanjem stomatološkog fakulteta dobijamo naziv stomatologija, što je verovatno razlog zašto se ovaj mlađi izraz koristi u formalnijim krugovima. Njegova osnova jeste u fakultetima i titula koja se dobijala pri završetku fakulteta jeste doktor stomatologije. Ovaj izraz jeste zaživeo u javnosti i koristi se danas ponekada uporedo sa izrazom zubar.
Samo školovanje zubarskog smera je trajalo tri godine, što znači da su učenici koji su bili usmereni na zubarski zanat morali završiti 5 godina srednje škole kako bi mogli raditi u zanatu. Osim ovoga znamo da je postojala i dvogodišnja viša škola zubarstva nakon koje se dobijala diploma višeg zubara.
Stomatolog?
Stomatologija se prvi put pominje negde oko 3000 god pre nove ere kada se raspisuje zakon o pravilima zubarstva. Koliko je važno zubarstvo bilo već tada govori upravo činjenica da se regulše odnos zubara i klijenta. Prvi ljudi koji su ovo odlučili regulisati i formalizovati jesu stari egipćani, veliki pokretači mediniskih kretanja u istoriji.
Ovaj trent se nastavio i u rimskom carstvu sve do početka srednjeg veka kada se kao i sa mnogim stvarima doživljava pomak unazad. Zubarske dužnosti se stapaju sa drugim zanatima kao što su berberi, kovači, apotekari i niz drugih zanata. Ovo nazadovanje je više proizvod potrebe, jer ukoliko selo nije imalo zubara, neko drugi bi uradio šta treba.
Srednji vek vremenom donosi profesionalne čupače zuba koji, kao što ime nagoveštava, rade vrlo primitivan deo zubarstva. Tek krajem srednjeg veka dobijamo vaskrsnuće stomatološke profesije kao odvojene, samostalne profesije koja je vrlo značajna u zajednici. Međutim kao i sa mnogim stvarima pristup u početku imaju samo bogatiji slojevi društva.
Ovaj razvoj događaja se ispratio i u Srbiji, bogatstvo našeg jezika pružilo je stomatologiji nekoliko imena. U zavisnosti od regiona gde je naziv nastao i iz kojih korena je vukao poreklo. Međutim imena za profesiju će se do 20. veka postaviti na dva ustaljena imena koje koristimo i danas.
Pored ovog istorijskom, semantičkog i simboličnog razloga postoji i konkretniji razlog za dva naziva za ovu profesiju. Zubar, kao što se može primetiti po imenu, ima zadatak da brine o zubima. Međutim stomatolog nije zadužen samo za zube, njegova zadaća jeste briga o sveukupnoj higijeni i zdravlju oralnog otvora.
Zbog ovoga, možete često naići na stomatologe parodontologije ili stomatologa oralne medicine. Specijalizacije koje su stomatolozi prošli daju naznaku da postoji razlika čak i u granama stomatologije. Što dodatno daje povod za samostalan novi naziv za zubarsku profesiju koja je proširena novim znanjem.
